OHSAS 18001 İŞ SAĞLIĞI VE İŞ GÜVENLİĞİ

İş Sağlığı ve Güvenliği Nedir?

Bir kuruluşun gerçekleştirdiği faaliyetlerden etkilenen tüm insanların (çalışanların, geçici işçilerin, alt yüklenici çalışanlarının, ziyaretçilerin, müşterilerin ve işyerindeki herhangi bir kişinin) sağlığına ve güvenliğine etki eden faktörler ve koşulların bütünüdür.

İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetim Sistemi Nedir?

İşyerlerinde işlerin gerçekleştirilmesi esnasında, çeşitli nedenlerden kaynaklanan sağlığa zarar verebilecek kaza ve diğer etkenlerden korunmak ve daha iyi çalışma ortamı sağlamak amacıyla sistemli ve bilimsel bir şekilde tehlikelerin ve risklerin belirlenmesi ve bu tehlikelere ve risklere yönelik önlemlerin alınması çalışmalarının gerçekleştirildiği yaklaşıma İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetim Sistemi denir.

İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetim Sistemi; iş sağlığı ve güvenliği faaliyetlerinin kuruluşların genel stratejileri ile uyumlu olacak biçimde sistematik bir şekilde ele alınarak sürekli iyileştirme yaklaşımı çerçevesinde çözümlenmesi için kullanılan bir araçtır.

Genel olarak İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetim Sistemi'ni uygulayan kurumlar:

1. İş Sağlığı ve Güvenliği risklerini belirlemiş ve bu riskleri gerekli önlemlerle asgari seviyeye indirmiş,
2. İlgili mevzuat, yasa ve kanunların gerekliliklerini yerine getirmiş,
3. İş Sağlığı ve Güvenliği'ne yönelik hedefler belirlemiş ve bu hedeflere ulaşmak için yönetim programları geliştirmiş,
4. Gerekli eğitimleri uygun kişilere sağlamış,
5. Acil durumlara (kazalar, vb.) yönelik gerekli hazırlıkları yapmış,
6. İş Sağlığı ve Güvenliği sisteminin performansını denetimlerle izleyen,
7. İzleme sonuçlarına bağlı olarak gerektiğinde iyileştirme faaliyetlerini başlatan,
8. İş Sağlığı ve Güvenliği'ne yönelik çalışmalarını dökümante eden ve sonuçlarını kayıt altına alan kurumlardır.

OHSAS 18001 Nedir?

OHSAS 18001, BSI (British Standards Institute) tarafından yayınlanmış olan "İş Sağlığı ve Güvenliği" standardıdır.

OHSAS 18001; ISO 9000 ve ISO 14000 gibi diğer uluslararası standardlardan farklı olarak bazı ulusal standard kuruluşları ve belgelendirme kuruluşlarının birlikte çalışmasıyla gerçekleştirilmiştir ve bir ISO standardı değildir.

OHSAS 18001 kuruluşların ürün ve hizmetlerinin güvenliğinden çok çalışanın sağlığına ve işin güvenliğine yönelik bir standarttır.

OHSAS 18000'in Tarihçesi :

Kılavuz niteliği taşıyan ilk sağlık ve güvenlik standardı olan "BS 8800 Mesleki Sağlık ve Güvenlik Yönetim Sistem Rehberi" 1996'da İngiliz Standartlar Enstitüsü (BSI) tarafından yayınlanmıştır. Kılavuz niteliği taşıyan bu ilk standart kurumların belgelendirilmesine yönelik bir temel teşkil etmemekteydi.

Sonraları başka belgelendirme kuruluşları da bu konuda standartlar yayınlamışlardır. Ancak yayınlanan bu standartlar BS 8800'u temel almalarına rağmen birbirlerinden içerik ve uygulama bakımından farklılıklar göstermekteydi. Bunun üzerine BSI öncülüğünde uluslararası kabul edilebilecek bir sağlık ve güvenlik standardı hazırlanmasına yönelik bir komisyon toplanması kararlaştırılmış ve bu komisyonun çalışmaları sonucunda 1999 yılında OHSAS 18001 standardı oluşturulmuştur.

Hazırlanan bu standart, 2001 yılında TSE (Türk Standartları Enstitüsü) tarafından kabul edilerek TS-18001 olarak yayınlanmıştır.

OHSAS 18000'in Yararları :

1. Çalışanları işyerinin olumsuz etkilerinden ve kazalardan koruyarak, rahat ve güvenli bir ortamda çalışmalarını sağlamak.
2. Çalışan motivasyonu ve çalışan katılımını artırmak.
3. İş kazaları ve meslek hastalıkları sebebiyle oluşabilecek iş ve iş gücü kayıplarını en aza indirgeyerek, iş veriminde artışın sağlanması ve maliyetlerin düşürülmesi.
4. Çalışma ortamlarında alınan tedbirlerle, işletmeyi tehlikeye sokabilecek yangın, patlama, makine arızaları vb. durumların ortadan kaldırılması neticesinde işletme güvenliğinin sağlanması.
5. Ulusal ve uluslararası yasa ve standartlara uyum sağlamak.
6. İş performansını artırmak.
7. Diğer işletmeler ya da müşterilere karşı duyarlı, sorumlu bir imaj yaratmak.
8. Rakiplere karşı üstünlük sağlamak.
9.Resmi makamlar önünde, kuruluşun iş güvenliğine olan duyarlılığının kanıtlanabilmesi.

OHSAS 18000 Uygulama Aşamaları :

1. Projeye Başlangıç Hazırlıklarının Yapılması:

Projeyi yürütecek çalışma ekibinin oluşturulması, uygun çalışma ortamı ve şartlarının belirlenmesi, gerekli standard ve kaynakların temini ve çalışma planının oluşturulması bu aşamada gerçekleştirilmektedir.

2. Mevcut Durum Analizinin Yapılması:

Firmanın mevcut durum analizi için OHSAS 18000 İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetim Sistemi kapsamında değerlendirme yapılarak, yönetime raporlanmaktadır.

3. Gerekli Eğitimlerin Verilmesi:

İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetim Sistemi ve proje aşamalarının tanıtılması ve ilgili personelin bilgilendirilmesi maksadıyla denetçi firmalar tarafından eğitim verilmektedir. Bu kapsamda verilen eğitimler aşağıda tanımlanmıştır.

OHSAS 18000 İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetim Sistemi Eğitimi
İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetim Sistemi Dokümantasyon Eğitimi
İç Tetkikçi Eğitimi

4. Sistem Dökümantasyonunun Oluşturulması:

Gerekli dökümantasyon (İş Sağlığı Güvenliği El Kitabı, Organizasyon El Kitabı, Prosedürler, Talimatlar, Planlar, Formlar vb.) denetçi firmaların yönlendirme ve gözetiminde hazırlanır.

5. Sistemin Uygulanması:

OHSAS 18000 standart gereklerine uygunluğu doğrulanan dökümantasyona göre uygulamalar hayata geçirilir. Uygulamalar tarafından incelenerek aksaklıklar belirlenir ve gerekli düzeltme önerileri Müşteri Firma'ya sunulur.

6. Gözetiminde İç Tetkiklerin Yapılması:

Sistemin kurulmasını müteakip denetçi firmalar danışmanının gözetiminde oluşturulan iç tetkik ekibi tarafından tetkikler yapılır ve sonrasında sonuçlar üst yönetime rapor halinde sunulur.

7. Belgelendirme Başvurusunun Yapılması:

Sistemin hazır olduğunu değerlendirdiği taktirde, belgelendirme başvurusu müşteri tarafından ilgili belgelendirme kuruluşuna yapılır.